wat is cptss

Post traumatisch stress stoornis (PTSS) gaat over enkelvoudig trauma. Dit houdt in dat het over één op zichzelf staand trauma gaat. Het kan zijn dat iemand met PTSS nog een traumatische ervaring heeft gehad, maar dan staan deze ervaringen niet met elkaar in verbinding. Klachten die bij PTSS horen zijn onder andere slaapstoornissen, prikkelbaar zijn, flashbacks en soms zelfs moeite met het bijhouden van data en tijd. De flashbacks bij PTSS zijn duidelijk: momenten waarin een deel van de traumatische gebeurtenis als een herinnering terug komt. Meestal zijn deze herinneringen zo intens dat het net lijkt alsof de gebeurtenis in het nu plaats vindt. Flashbacks kunnen zich ook uiten als nachtmerries. Daarnaast kent PTSS trauma reacties zoals vechten, vluchten of vriezen. Meestal heeft één of meerdere van deze reacties plaats gevonden tijdens de traumatische gebeurtenis. Deze reacties worden na de gebeurtenis afgerond als onderdeel van het helingsproces. Omdat PTSS om enkelvoudig trauma gaat, is het voor mensen met PTSS gemakkelijk om hun trauma reacties af te maken. Zij doorlopen de vecht, vlucht of vries op een vrij geordende manier. Hierom kan één enkele therapievorm voldoende zijn om PTSS te verhelpen. Somatische therapie kan een zeer effectieve manier zijn om de trauma reactie af te maken, zodat er weer ruimte komt voor ontspanning. Voor mensen met CPTSS ligt dit anders. 

 

CPTSS betreft meervoudig trauma: meerdere traumatische gebeurtenissen die meestal over een langere periode van tijd hebben plaats gevonden. De meeste mensen denken bij CPTSS aan misbruik of huiselijk geweld, maar CPTSS is meer dan dat. Enkele voorbeelden zijn als volgt:

 

• Opgroeien met een narcistische ouder
• Opgroeien met een moeder die haar emoties niet kon reguleren
• Opgroeien met emotioneeel onbereikbare ouders
• Een ouder die zijn / haar behoeften via zijn kinderen bevredigt in plaats van via zijn / haar partner
• Opgroeien met een zieke ouder die daardoor niet in staat was om voor je te zorgen
• Opgroeien met een broer(tje) of zus(je) die erg ziek was, waardoor alle aandacht hiernaar toe ging
• Pesten
• Geboorte trauma
• Te veel stress over een te lange periode, zelfs als er tussenposen tussen de stress zit (alles stapelt op over verloop van tijd)
• Teveel tekort komen over een te lange periode 

 

Zo zijn er nog veel meer voorbeelden. Niemand bepaald wat trauma precies is, behalve degene die de ervaringen mee maakt. Of iemand getraumatiseerd is en lijdt aan CPTSS kan daardoor alleen bekeken worden op basis van de klachten die iemand ervaart. 

 

CPTSS kan dezelfde klachten kennen als PTSS. Echter is het vaak complexer dan dat. Flashbacks zijn bij CPTSS vaak minder duidelijk. In plaats van herinneringen te herbeleven gaat het vaak om emotionele flashbacks. Bepaalde triggers kunnen iemand doen voelen zoals ten tijde van de traumatische gebeurtenis. Dit brengt iemand emotioneel uit balans en deze onbalans kan zelfs dagen aanhouden. Daarnaast is CPTSS vaak erg overweldigend voor het zenuwstelsel. Er zijn veel prikkels en ervaringen om te verwerken. Hierdoor worden de trauma reacties niet in een volgorde afgemaakt. In plaats daarvan wordt het zenuwstelsel van iemand met CPTSS net een flipperkast. Dit leidt tot hybride trauma reacties (bijvoorbeeld een mix van vecht/vlucht of vries / vecht), wat op zijn beurt weer kan leiden tot misdiagnosen. CPTSS kent zelfs een extra trauma reactie, te weten "vlijen". Vlijen betekend people pleasen: doen of zeggen waarvan je denkt dat iemand wilt dat je dat doet of zegt, zodat je gevaar kunt afwenden. Dit alles zorgt uiteindelijk dat er ook fysieke klachten ontwikkelen of dat er relatieproblemen ontstaan. 

 

Enkele voorbeelden van hoe leven met CPTSS eruit kan zien: 

• Fysieke klachten of autoimmuunziekte zoals spierziekten, CVS of schildklierziekten (hashimoto, hypothyroïde, hyperthyroïde)
• Moeite hebben met het aangaan van relaties
• Erg graag geliefd willen zijn, opgaan in de relatie waardoor de partner schrikt en afstand neemt
• Work-a-holic zijn 
• Overdag opgaan in werken, maar thuis alleen maar willen slapen, tv kijken of achter de computer zitten
• Buitenshuis assertief en onafhankelijk zijn, maar binnenshuis niet of andersom
• Relaties aangaan met narcisten of zeer domaninte partners waar eventueel huiselijk geweld speelt
• Voorbeeld werknemer zijn door bijvoorbeeld nooit "nee" te zeggen tegen je baas en alles perfect willen doen

 

Door de complexiteit kan CPTSS meestal niet opgelost worden met één therapievorm. De meeste therapievormen, zoals EMDR en Safe and Sound Protocol, zijn niet geschikt voor CPTSS. Doordat de trauma's een verband kennen hebben zulke therapievormen zelfs een hoog risico op het uitlokken van een crisis. CPTSS vraagt om expertise waarin gependuleerd wordt tussen verleden en heden. Daarnaast kan een combinatie van behandelingen die afgestemd zijn op de unieke behoefte van een persoon op alle lagen heling brengen. Het inzetten van één enkele therapievorm leidt vaak niet tot voldoende afname van de klachten, waardoor er ook bij iemand teleurstelling kan ontstaan. Of nog erger: de gedachte dat iemand maar moet leren leven met de impact van CPTSS. Niets is minder waar. Neem gerust contact op voor een kennismakingsgesprek. Aan de hand van jouw klachten kan ik je vertellen wat ik voor je kan betekenen.